Het Nederlandse deel van het RivierPark Maasvallei ligt tussen de Maas en het Julianakanaal, van Maastricht tot Maasbracht. Hier vormt de Maas over een lengte van 50 kilometer de grens tussen Vlaanderen en Nederland. Ze heet hier Grensmaas, ook wel Gemeenschappelijke Maas. Langs het meest noordelijke stuk van de Grensmaas liggen grote, diepe grindplassen, onderdeel van het Maasplassengebied. Het meest spectaculaire deel van de Grensmaas is het traject van 40 kilometer tussen Maastricht en Roosteren. Hier wordt tot 2024 het Grensmaasproject uitgevoerd.
Grindbanken en stroomversnellingen
De Maas heeft hier een - voor Nederlandse begrippen - groot verval, hoge stroomsnelheid en enorme dynamiek. Het is een ongestuwde, kronkelende grindrivier zonder scheepvaart. Hier wordt, sinds 2001 in het kader van proefproject Meers en sinds 2008 in het kader van het Grensmaasproject, op een geheel nieuwe manier grind gewonnen. Tientallen kilometers oever worden ondiep afgegraven. Zo wordt de stroomgeul verbreed en de uiterwaard (weerd) verlaagd.
De Maas verandert hierdoor in een brede, dynamische grindrivier, wat zij van oorsprong, dat wil zeggen nog geen tweehonderd jaar geleden, ook was. Droge en natte grindbanken, nevengeulen, erosiekuilen, ooibossen, klinkhout, bloemrijke graslanden, ruigten en rondtrekkende grazers zijn kenmerkende elementen van de Grensmaas. Het verruimde rivierbed kan in natte tijden grote hoeveelheden water bergen en draagt dus sterk bij aan de hoogwaterbescherming. Behalve veiligheid en grind levert het Grensmaaspraject straks 1250 ha wilde natuur. Dat is ruim één derde van de 3.500 ha grensoverschrijdende wilde Maasnatuur die binnen het Rivierpark Maasvallei ontwikkeld worden.
Zelf op pad
De natuurgebieden langs beide zijden van de Grensmaas zijn vrij toegankelijk. Staatsbosbeheer, Natuurmonumenten in Nederland en Limburgs Landschap vzw en Natuurpunt heten u in deze ruige struinnatuur welkom. Kanoverhuurbedrijven bieden de mogelijkheid om de natuur vanaf het water te verkennen.
Daarnaast beschikt het Rivierpark Maasvallei (15.000 hectare), dat uit een kern van wilde riviernatuur, ook uit oud cultuurlandschap bestaat, over een uitgestrekt fietspaden netwerk. De fietspaden liggen buiten de natuurgebieden. Deels gaan ze er vlak langs
De Dwaalfilm geeft een goede indruk van het gebied.
