25 jaar ARK: hoe het begon
Waarom werd ARK 25 jaar geleden opgericht? En door wie? De antwoorden geven we in dit eerste blog.
25 Jaar ARK: Hoe het begon
Op 4 januari 1989 steken vier mensen hun koppen bij elkaar om in opdracht van de gemeente Arnhem een plan voor Meinerswijk te maken. Het zijn Trudi Woerdeman, ontwerpster van tuinen en parken; Willem Overmars, historicus, landschapsarchitect en mede-auteur van Plan Ooievaar; Gerard Litjens, beheerder van De Blauwe Kamer voor het Utrechts Landschap en Wouter Helmer, co-auteur van een uitwerking van Plan Ooievaar voor de Gelderse Poort.
Daarna groeit het viertal snel naar elkaar toe: vier weken later geven ze een 'concert voor vier kleiputten'. Staand tussen de bevroren plassen in Meinerswijk ontdekken ze dat elke put zijn eigen klank heeft als je er een brok ijs op gooit.
In maart bedenken ze de namen Stroming en ARK en in april bezoeken ze samen de Ewijkse Plaat. De officiële oprichtingsdatum van ARK èn Stroming is 23 juni 1989.
Een nieuwe toekomst voor de natuur
Halverwege de jaren tachtig is het niet best gesteld met de Nederlandse natuur. Natuurbeschermers somberen over zure regen, dode rivieren en het verdwijnen van soorten. De natuur wordt gezien als kwetsbaar. Oorzaak van alle ellende: de mens.
Willem, Gerard en Wouter denken daar heel anders over. In bijvoorbeeld de Oostvaardersplassen en in hun geboortestreek rond de grote rivieren zien ze een andere natuur. Zij blijkt hier een enorme veerkracht te bezitten waar ze maar de ruimte krijgt. Dit is ook de kern van het Plan Ooievaar dat in 1986 een landelijke prijsvraag wint over de toekomst van het rivierengebied. Hierdoor enthousiast geworden gaan Gerard en Wouter, eerst nog ieder voor zich, aan de slag om de ideeën uit Ooievaar in praktijk te brengen in de Blauwe Kamer en de Gelderse poort. Wouter schrijft daarna in 1988 een winnend essay in een landelijke prijsvraag over de toekomst van de Nederlandse natuurbescherming. Zijn ‘Filosofie van de Nacht’ breekt een lans voor de gelijktijdige uitwerking van natuurontwikkeling en intense natuurbeleving. Weg met het prikkeldraad en de bordjes ‘verboden toegang’!
Stroming en ARK
Eind 1988 dienen zich plotseling enkele grote projecten aan op het gebied van natuurontwikkeling. Te groot voor ieder van de eenmanszaakjes, die Willem, Gerard en Wouter tot op dat moment hadden. Daarom besluiten ze hun krachten te bundelen. Directe aanleiding was een opdracht van de gemeente Arnhem om het gebied Meinerswijk, naar de ideeën uit Ooievaar, om te vormen in een dynamisch uiterwaardenpark. Ze richten een nieuw advies- en ontwerpbureau op: Stroming, want water en dynamiek vormden de rode draad in het werk. Omdat de ideeën nog zo nieuw zijn en er ook veel scepsis bestaat over de realiteitswaarde ervan – vooral onder natuurbeschermers - besluiten de oprichters van Stroming tegelijkertijd een beheer- en onderzoeksstichting op te richten: ARK. De stichting zou gefinancierd moeten worden uit de winst van het bureau: de ARK drijvend op de stroming. ARK staat, net als Noach’s Ark, voor de overgang naar een nieuwe tijd, een betere toekomst voor de natuur.
In 1989 start dan het grote natuurontwikkelingsavontuur als zich op de Ewijkse Plaat de eerste grote kans voordoet om te laten zien wat natuurontwikkeling langs de Nederlandse rivieren kan opleveren. Daarover meer in het eerste blog.
ARK en Stroming zijn eind vorige eeuw gesplitst en zijn nu onafhankelijk van elkaar. Gerard is, samen met Alphons van Winden en Wim Braakhekke, directeur van Stroming. Wouter is, samen met Petra Souwerbren, directeur van ARK. Willem is eigenaar van adviesburo Wildernis en maakt samen met Monique Moors natuurfilms met het bedrijf Rombus.
