25 jaar ARK
Eind jaren negentig wordt ARK steeds vaker benaderd door buitenlandse natuurorganisaties. Er is dan een sterk groeiende vraag naar expertise op het gebied van natuurlijke begrazing. We startten met kleinschalige projecten in België, Duitsland en het Verenigd Koninkrijk. Projecten in deze landen worden door ons voorzien van kuddes paarden en runderen. Uiteindelijk leidden deze activiteiten tot een baanbrekend initiatief om in Europa tien spectaculaire natuurgebieden te ontwikkelen met een oppervlakte van totaal meer dan een miljoen hectare: Rewilding Europe.
Samen met het Wereld Natuur Fonds, Wild Wonders of Europe en Conservation Capital is ARK een van de grondleggers van Rewilding Europe. Met het opbouwen van een nieuwe, op natuur gebaseerde economie, geeft het initiatief weer hoop aan regio’s die nu door mensen verlaten worden.
De voorlopers van Rewilding Europe
Inde jaren negetig roept de Letse tak van het Wereld Natuur Fonds onze hulp in voor hun project bij het Pape Meer. Een voormalige kolchoz ligt braak en het idee is ontstaan om dit gebied te gaan begrazen met runderen en paarden. Vanuit dit project ontstaan contacten met andere eigenaren van gebieden die geschikt zijn voor natuurlijke begrazing. Dat mondt uiteindelijk uit in het ARK-project Letlands, ondersteund door de Nationale Postcode Loterij, waarin toerisme en natuurontwikkeling hand in hand gaan. ARKer Jan van der Veen verhuist hiervoor tijdelijk naar Letland en realiseerde meer dan 30 natuurgebieden met natuurlijke begrazing. Meer hierover in het blog over Letland.
Tijdens een vakantie in Bulgarije van Fokko Erhart, die toen voor ARK en nu voor FREE Nature werkt, ontstaat het idee voor een begrazingsproject in de Rhodopen. De medewerkers van de Bulgarian Society for the Protection of Brids (BSPB) constateren dat veel bewoners het gebied verlaten, met als direct gevolg dat er minder vee is dat het unieke mozaïeklandschap openhoudt. Een directe bedreiging voor flora en fauna. Gestart wordt met een klein begrazingsproject dat uiteindelijk uitgroeit tot een groots initiatief opnieuw door de Nationale Postcode Loterij ondersteund, voor ontwikkeling van wilde natuur met natuurlijke begrazing, toerisme en biologische landbouw. Meer hierover in het blog over Bulgarije.
Verlaten landbouwgrond in Letland en Bulgarije staan niet op zichzelf. We zien dat er structureel wat aan het veranderen is op het Europese platteland. En dat dit grote kansen biedt voor natuurontwikkeling. Het buitenlandse werk van ARK groeit door en in Kroatië raken we betrokken bij natuurgebied Kopacki Rit en samen met Brodsko Ekolokso Drustvo (BED) langs de rivier de Sava. Vanuit Portugal wordt Frank Maasland, die toen al voor FREE Nature werkte, benaderd door de organisatie Associação Transumância e Natureza (ATN) om samen een project op te zetten.
Wild Europe Field Programma
Dan weten we het zeker. Organisaties zoals ATN, BED en BSPB zijn de pioniers in Europa waarmee we de wereld kunnen veranderen. De nieuwe directeur van het Wereld Natuur Fonds ziet de potentie van de ideeën en biedt hulp om de plannen met steun van het WNF verder uit te werken. In eerste instantie zijn het WNF, ARK, FREE Nature en Eurosite, die eind 2008 het initiatief nemen. Om ook een lobby-poot in Brussel te hebben, nemen we contact op met het Wild Europe initiatief van Toby Aykroyd en in het verlengde van zijn werk geven we ons initiatief de werktitel: Wild Europe Field Programme (WEFP).
Als WEFP presenteren we ons in 2009 voor het eerst tijdens de eerste Europese Wildernisconferentie in Praag. WNF directeur Johan van de Gronden doet een oproep aan de 250 aanwezigen uit 40 landen, om hun regio's te nomineren voor het Wild Europe Field Programme. Dat levert direct al 20 (later zullen het er nog meer worden) aanmeldingen op van organisaties die kansen zien voor natuurontwikkeling in hun gebieden.
Dat geeft ons het vertrouwen om door te gaan en een team samen te stellen met Frans Schepers vanuit het Wereld Natuur Fonds als projectleider. Door ARK wordt vervolgens, met steun van het Wereld Natuur Fonds, een extra projectaanvraag bij de Nationale Postcode Loterij voorbereid. Om de organisatie van het project goed van de grond te krijgen gaan ARK en het WNF, in goed overleg met FREE en Eurosite, op zoek naar ondernemende en commerciële partners.
Rewilding Europe
In het najaar van 2010 wordt in het Zweedse Ulvsbomuren (letterlijk: het wolfshol-moeras) de strategie en de naam Rewilding Europe bedacht. Dit gebeurt door ARK, het WNF en Wild Wonders of Europe; een Europees initiatief van topfotografen die net de Europese topnatuur in beeld hebben gebracht en de uitdaging zien van rewilding op grote schaal. In Zweden wordt ook besloten om Conservation Capital aan boord te vragen voor het ondernemende deel van het initiatief.
In november 2010 presenteren we, in aanwezigheid van Prinses Laurentien en vertegenwoordigers van lokale organisaties uit de eerste geselecteerde voorbeeldgebieden, Rewilding Europe in Brussel aan de wereld.
Begin 2011 honoreert de Nationale Postcode Loterij de aanvraag van ARK. Met financiën van ARK, WNF en deze extra bijdrage van de Postcodeloterij kan Rewilding Europe een vliegende start maken. In juni 2011 wordt Rewilding Europe als zelfstandige sichting opgericht.
Rewilding Europe Trailer
Vanaf dat moment komt het initiatief flink op stoom. Projecten in Westelijk Iberia (op de grens van Spanje en Portugal), Oostelijke Karpaten (op de grens van Polen en Slowakije), Donau Delta (Roemenië), Zuidelijke Karpaten (Roemenië) en Velebit (Kroatië) kunnen van start. In de afgelopen jaren zijn daar ook nog de nieuwe rewilding gebieden in de Rhodopen (Bulgarije) en Apennijnen (Italië) aan toegevoegd.
Extra financiering wordt toegekend door de Zweedse Postcode Loterij, Adessium Foundation, Liberty Wildlife Fund en Fondation Segré. In 2013 wordt Rewilding Europe vaste beneficiënt van de Nationale Postcode Loterij.
De resultaten zijn indrukwekkend. Gebruik makend van alle mogelijke media zijn inmiddels honderden miljoenen mensen bereikt via eigen publicaties, artikelen in kranten en tijdschriften en via programma’s op radio en TV. En inmiddels wordt meer dan 10.000 hectare natuur begraasd door kuddes taurossen, wilde paarden, herten, wisenten… Met Rewilding Europe Capital is een nieuwe leenfaciliteit opgezet voor startende natuurondernemingen. Inmiddels zijn aan 16 bedrijven leningen verstrekt, die bewoners een nieuwe toekomst bieden, gebaseerd op een natuurlijker omgeving. ARK is en blijft de komende jaren een belangrijke partner van Rewilding Europe. Om onze Europese ambities waar te kunnen maken is Rewilding Europe de ideale organisatie om mee samen te werken. ARK investeert dan ook geld en uren in het succes van dit Europese avontuur.
Veel meer over het werk van Rewilding Europe is lezen en te zien op de website van Rewilding Europe.
