Zeldzame Gele Zegge profiteert van herstel Limburgs kalkmoeras
7-06-2021|DOOR
In het Eyserbeekdal op het landgoed van kasteelhoeve Cartils in het Zuid-Limburgse Mergelland, komt kalkmoeras tot ontwikkeling door de afgraving en vernatting van voormalige agrarische graslanden. Een van de soorten die van het moerasherstel profiteert, is de gele zegge (Carex flava). De plant behoort tot de cypergrassenfamilie en staat op de Nederlandse Rode lijst van planten als zeer zeldzaam. De lichtgroene bladeren verkleuren op den duur naar geelgroen, vandaar de naam. De gele zegge is een indicatorsoort voor gezond kalkmoeras, een milieu dat in Zuid-Limburg nauwelijks meer voorkomt.
Moerasherstel sinds 2016
Het moerasherstel bij Cartils wordt in stappen uitgevoerd. De eerste stukken grasland werden aangepakt in 2016. Dit was op initiatief van de eigenaar, met steun van de provincie Limburg en onder begeleiding van Bosgroep-Zuid, nadat eerst grondig onderzoek naar de dalbodem met zijn veenlagen was gedaan. Onlangs hebben ARK Natuurontwikkeling en Bosgroep-Zuid aangrenzende stukken grasland onder handen genomen (ruim 1 hectare). Dat gebeurde in het kader van het project “Maatregelen in het stroomgebied van Boven-Geuldal en Gulpdal voor een veerkrachtig en klimaatbestendig watersysteem”. Dit is een Europees project (POP3-water) waarin ARK twee doelstellingen combineert: klimaatadaptatie en natuurherstel.
Kalkhoudend kwelwater wordt vastgehouden
In samenspraak met de landgoedeigenaar heeft de Bosgroep in opdracht van ARK in 2020 een inrichtingsplan opgesteld en dit is inmiddels uitgevoerd. Het maaiveld langs de Eyserbeek is enkele decimeters verlaagd, drainagebuizen zijn verwijderd en een watergang is gedempt. Kalkhoudend kwelwater komt nu aan de oppervlakte en dit water blijft langdurig in het terrein. Er is een zompig habitat ontstaan, waarin de Gele zegge zich kan vestigen.
Uniek kalkmoeras in Zuid-Limburg
Die Gele zegge komt niet uit de lucht vallen. Ze stond op het landgoed in een oude sloot. Door het moerasherstel breidt de plant zich nu uit. Ze staat volop te prijken op het in 2016 afgeplagde terreindeel. Op de delen die in de winter van 2020-2021 zijn aangepakt, is het nog een kwestie van tijd. Met de laatste ingrepen belooft het gebied bij Cartils het grootste goede ontwikkelde kalkmoeras van Zuid-Limburg te worden, aldus de deskundigen. Ze zullen de ontwikkeling nauwkeurig gaan monitoren.
10.000 bomen en struiken aangeplant
Behalve langs de beek hebben ARK en Bosgroep-Zuid óók op de hellingen klimaatmaatregelen uitgevoerd. Op het landgoed zijn twee graften hersteld en circa 10.000 bomen en struiken aangeplant om een snelle afstroom van regenwater tegen te gaan. Het gebied is privéterrein en niet vrij toegankelijk, maar geïnteresseerden kunnen het op afspraak onder begeleiding van de eigenaar bezoeken (stuur daarvoor een mail naar l.hupperichs@hetnet.nl). Langs de buitenrand van het gebied loopt overigens een openbaar wandelpad dat uitzicht geeft op het prachtige landschap van Eyserbeek en Eyserbos.
Dit project is tot stand gekomen met financiële steun van het Europees Landbouwfonds voor Plattelandsontwikkeling.