"Ik heb meegedraaid bij het project Dood doet Leven. In dit project wordt onderzocht wat het belang is van grote kadavers in de natuur. Om de drie weken ben ik in Brabant op pad gegaan naar het Markiezaat, de Biesbosch en Het Groene Woud om daar de data van wildcamera's te verzamelen en soms een kadaverlocatie te verplaatsen in overleg met de beheerder van het betreffende gebied.
Daarnaast heb ik onderzoek gedaan naar het effect van het seizoen, ontbindingsstadium, gebied en jaar op de interacties tussen aaseters onderling bij een kadaver, zowel naar intraspecifieke (tussen dieren van dezelfde soort) interacties als interspecifieke (tussen dieren van een verschillende soort). Daarbij heb ik gebruik mogen maken van de beelden die in de afgelopen jaren al in de provincie Noord-Brabant verzameld zijn. Naast de gebieden waar ik werkzaam was, kreeg ik ook data van de Pelen, de Valkenhorst en het Leenderbos. Uit mijn onderzoek kan geconcludeerd worden dat het onderlinge gedrag van aaseters bij een kadaver verschilt, afhankelijk van seizoen, ontbindingsstadium van het kadaver, gebied en jaartal. Ook kan worden geconcludeerd dat in de lente en herfst, en bij de ontbindingsstadia ‘bloated stage’ en ‘active decay’, meer agressief gedrag tussen aaseters onderling wordt vertoond bij een kadaver.
Voordat ik aan de stage begon had ik de indruk dat ik zelf met een dode ree in de kofferbak naar de wildcamera-locaties zou gaan rijden. De opluchting van mijn moeder was dan ook groot toen dit niet het geval bleek te zijn. Het hele coronagebeuren zorgde ervoor dat ik nog meer uitkeek naar de dagen waarop ik het veld in mocht. In het Markiezaat en de Biesbosch stonden wildcamera's op plekken waar geen recreanten mogen komen, heerlijk rustig dus! Zowel voor de natuur als voor mijzelf. Ik heb dan naast een kudde erg nieuwsgierige Blonde d'Aquitaine, kortweg Blondes, ook andere dieren (vos, reekalf) van redelijk dichtbij gezien. Een leuke afwisseling met hun dode soortgenoten van voor de camera.
Mijn eerste ontmoeting met de nieuwsgierige kudde Blondes-runderen vond plaats op een zonnige namiddag. Op dat moment was ik al langs twee locaties in de Biesbosch en de andere locatie in het Markiezaat geweest. Het gebied waarin de laatste wildcamera van die dag zich bevond, was een groot open grasland. Toen ik daar enige tijd daarvoor de camera plaatste was de kudde van 60-70 dieren nergens te bekennen. Dat was dit keer wel anders… Zodra ik over het heuveltje kwam zag ik ze staan. Schattig, dacht ik eerst nog. Maar deze koeien waren niet gewend aan mensen die in hun gebied rondliepen. Het is namelijk verboden voor recreanten om dit gebied te betreden. Zodra ik gespot werd, keek de hele kudde dan ook op en werd elke beweging van mij gevolgd.
Heel rustig, zoveel mogelijk afstand houdend, begon ik om de kudde heen te lopen. Dit zorgde voor enige paniek binnen de kudde. Na een kort overleg besloten ze dan ook om in een v-formatie, met de grootste runderen (met de flinkste hoorns) voorop, mij de weg af te snijden. Met een flinke draf kwam de kudde op gang, best wel een beetje intimiderend. Op het open grasland stonden een paar meidoorns, jammer genoeg niks om in te klimmen, mocht dat nodig zijn. Met mijn laarzen aan en een al eerder in de week opgelopen blaar, was ik ook niet bepaald in staat om een sprintje te trekken. Aangezien ik geen interesse had om Mufasa 2.0 te worden (uit The Lion King), ben ik dus maar weer snel teruggegaan achter het schrikdraad.
Zelfs na netjes vragen of ze wilden ‘moooven’ kreeg ik geen gehoor. Dan maar een uurtje wachten tot ze verder lopen, dacht ik ietwat positief. Maar na anderhalf uur stonden ze er nog steeds. Toen ben ik zo stil mogelijk, 100 meter verderop, gehurkt, richting het open grasland gelopen. Zodra ik bij het schrikdraad kwam vloog er een kraai over me heen die mijn positie verraadde. De hele kudde was weer alert en hield mij in het vizier. Het was laat aan het worden en ik wilde zo langzamerhand naar huis, dus ik deed maar weer een poging om bij de camera te komen. Opnieuw besloten de runderen mij de weg af te snijden. Dit keer bleef ik doorlopen en maakten ze zich gelukkig op het laatste moment toch uit de voeten. Wel bleven ze me vergezellen op mijn tocht naar de wildcamera. Toen ik bij de locatie aankwam werd het al snel duidelijk wat ze probeerden te verbergen. A, ze hadden de camera van de boom getikt en B, ze hadden op het reekadaver een grote vlaai achtergelaten. Een interessante combinatie van dood doet leven en poep moet leven.
Het voor het eerst bekijken van de binnengehaalde beelden was altijd iets om naar uit te kijken. Het is uiteraard niet te voorspellen welke aaseters en andere dieren er in drie weken tijd zijn langsgekomen. Het mooiste vond ik wanneer er meerdere aaseters tegelijkertijd bij het kadaver aanwezig waren. Vandaar ook dat mijn onderzoek daarover ging!
De laatste keer voordat ik al het materiaal aan mijn opvolgster moest overhandigen, was toevallig ook de keer dat er naar mijn mening de mooiste beelden zijn gemaakt. Er waren namelijk maar liefst vier vossen tegelijkertijd te zien rondom een kadaver in het Markiezaat ! Ook was er een filmpje van twee vossen die het niet eens konden worden over wie er eerst zijn buikje vol mocht eten.
Als kind was ik al zeer geboeid door natuurdocumentaires. Natuurdocumentaires over bijvoorbeeld Yellowstone, waar bij het kadaver van een bizon, omringd door raven, de coyotes worden verjaagd door wolven en de wolven op hun beurt weer worden verjaagd door een bruine beer. Of over de Masai Mara waar bij het kadaver van een olifant, omringd door gieren, de jakhalzen worden verjaagd door wilde honden, de wilde honden worden verjaagd door hyena’s en de hyena’s door leeuwen. Op dat moment besefte ik nog niet zo dat dit soort taferelen zich ook in Nederland afspelen. Waarschijnlijk omdat aaseters in Nederland een wat kleiner formaat hebben en meer mensenschuw zijn.
Maar met het toenemende aantal raven, de komst van de wolf en hopelijk binnenkort de goudjakhals neemt het gemiddelde formaat van de aasetersoorten in Nederland toe! Daarmee ook de kansen om een kadaver toegankelijker te maken voor kleinere aaseters. Op die manier kunnen er meer voedingsstoffen van zo'n kadaver in de omgeving terechtkomen en is de kringloop weer een stuk completer! Hopelijk zal de toenemende kennis en acceptatie van kadavers in natuurgebieden er voor zorgen dat er in Nederland nog meer vergelijkbare taferelen kunnen plaatsvinden als in Yellowstone en de Masai Mara! En hopelijk gebeurt dit allemaal voor een wildcamera!"