De otter is weer in Limburg
21-04-2020|DOOR
Natuurfotograaf Bob Luijks deed onlangs een opmerkelijke ontdekking. In het slijk van de Tungelroyse beek in natuurgebied Kempen~Broek bij Weert, trof hij sporen aan van een otter. De vondst van afdrukken van dit dier is opmerkelijk omdat in Limburg de otter nog maar zelden wordt gezien. Voor het laatst was dat in het Roerdal in 2018.
In Zuid-Nederland en Vlaanderen stierf de otter uit in de jaren 60 van de vorige eeuw door een combinatie van factoren. Vervolging en voedselgebrek door extreme watervervuiling waren de belangrijkste oorzaken voor het verdwijnen. Herstel van de populatie werd later bemoeilijkt door de sterke toename van het verkeer en uiteindelijk verdween de otter uit heel Nederland in 1988. In Limburg stierf de otter enkele jaren eerder al uit, in 1985.
Comeback
Sinds 2002 is de otter echter weer op de weg terug na uitzet in het Nationaal Park Weerribben-Wieden. Van daaruit breidt de soort zich langzaam uit naar andere delen van het land. Mogelijk is het dier in het Kempen~Broek afkomstig van deze herintroductie. Genetisch onderzoek aan spraints (otterpoep) kan hier meer duidelijkheid over verschaffen.
De otter is dus bezig met een voorzichtige terugkeer. In Nederland leven nu ongeveer 360 otters, vooral in in Noord-Nederland. In het zuiden van het land is de otter nog een ware zeldzaamheid. Bovendien is de genetische basis van de otterpopulatie klein waardoor er inteelt dreigt. Om dit inteeltprobleem op te lossen is het belangrijk om onverwante otters bij te plaatsen. Niet in de bevolkte leefgebieden, maar aan de randen waar geen of weinig otters leven.
Leefomgeving Limburg
In de provincie Limburg is afgelopen decennia hard gewerkt om het leefgebied van de otter te verbeteren. Dit in navolging van Gelderland, Overijssel en Friesland. Zo is flink aangepakt om de waterkwaliteit van beken en rivieren te verbeteren en de natuur in uiterwaarden en beekdalen te herstellen. Het Waterschap Peel en Maasvallei heeft bijvoorbeeld verschillende beken hersteld in Midden-Limburg, waaronder de 34 kilometer lange Tungelroyse beek die ontspringt in het Kempen~Broek. Juist langs deze beek zijn weer sporen aangetroffen van de otter.
Daarnaast heeft ARK Natuurontwikkeling samen met het Waterschap en andere partners (Rijkswaterstaat, gemeenten, provincie, terreinbeheerders en particulieren) de afgelopen jaren veel veilige otterpassages onder tientallen bruggen en duikers van deze beken aangelegd. Dit omdat otters namelijk niet graag onder bruggen of door duikers zwemmen. Ze steken dan de weg over, met alle gevolgen van dien.
Op de meeste locaties zijn loopplanken aangelegd in combinatie met geleidende kleinwildrasters. Op twee plaatsen zijn faunatunnels aangebracht. Langs het kanaal Wessem-Nederweert zijn Fauna Uitstap Plaatsen (FUP’s) gemaakt in de oevers op plekken waar grote beken (Uffelse beek en Tungelroyse beek) het kanaal kruisen via een sifon. Mogelijk dat de otter hier al gebruik van heeft gemaakt!
Terug in Limburg?
Otters leven hoofdzakelijk alleen en zodra hun leefgebied vol is zoeken ze aan de randen daarvan nieuw terrein. Langzaam breidt het gebied waar ze voorkomen zich uit. Soms maakt een dier een verdere uitstap en komt dan in nieuwe gebieden terecht. Zoals in Limburg. Als deze geschikt bevonden worden en als er snel soortgenoten opduiken, is er een kans dat ze blijven. Of er nog meer otters opduiken in Limburg is dus nog afwachten en spannend. ARK blijft dit volgen samen met vrijwilligers van de Otter- en Beverwerkgroep, CaLutra van de Zoogdiervereniging.
Meer weten over de otter, hét boegbeeld van de waterkwaliteit en natuurlijke oevers? Download de gratis ottertekening in onze web(geef)winkel. En vind je het ook vreselijk als otters worden doodgereden in het verkeer? Zorg dan voor veilige verbindingen en help de otter! Geef samen met ARK Natuurontwikkeling de natuur de ruimte en doneer voor een veiliger rivierengebied. Ga naar ark.eu/helpdeotter. Daarmee help je niet alleen de otter, maar geef je ook veel andere dieren een warm onthaal.