BLOG: Op zoek naar de Exmoor pony's
25-02-2020|DOOR
Samen met Jetske van den Berg (stagiair ARK Natuurontwikkeling en FREE Nature) fiets ik naar de kudde taurossen en Exmoor pony’s die we die dag willen observeren. Als we aankomen bij de ingang van het gebied zijn er helaas nog geen dieren te zien. Maar inmiddels weten we niet beter en gaan we meteen op zoek naar aanwijzingen om te zien waar de dieren zijn. En ja hoor! Niet veel later ontdekken we de Exmoors samen met de taurossen op de heide. Nu is het alleen nog maar een kwestie van een fijne boom uitzoeken waar ik mijn plastic zak neer kan leggen om vervolgens elke vijf minuten bij te gaan houden wat de dieren precies doen.
Wat kan de natuur toch mooi zijn! Grote grazers, de heide die wit uitslaat door de rijp en een mooi ochtendzonnetje. In de verte zien we onze grote vriend Theo (actieve vrijwilliger Staatsbosbeheer) rondrijden en niet veel later komen de boswachters en kuddebeheerder Arjen (FREE Nature) nog even gedag zeggen.
Mijn onderzoek naar het terreingebruik van de Exmoor pony’s vindt plaats in het enorm uitgestrekte natuurgebied de Maashorst. Van Herperduin bij Oss, tot Slabroek bij Uden. De dieren kunnen zich door het hele gebied bewegen nu alles door ecoducten aan elkaar gekoppeld is. En dat doen ze ook. Na de verbinding tot één groot natuurgebied afgelopen herfst, hebben de dieren de ecoducten snel gevonden en maken ze er volop gebruik van. Gevolg is wel dat de kuddes soms niet op de plek zitten waar je ze denkt te vinden. Dan maar terug naar de kudde die we op de heenweg zijn gepasseerd en morgen gewoon weer opnieuw zoeken. Soms is het best vervelend als de dag niet begint zoals je had gehoopt. Maar stiekem is dat het leukste dat er is. Hoe gaaf is het dat de dieren zo’n groot gebied hebben waar ze kunnen rondtrekken. Dat maakt elke dag juist tot een avontuur!
Voor mijn onderzoek vergeleek ik het gedrag en terreingebruik van voor en na het koppelen van de ecoducten. Uit onze data kan worden opgemaakt in welke gebieden de dieren het meeste voorkomen, welke biotopen een voorkeur hebben bij de Exmoors en taurossen en welk gedrag ze in die gebieden vertonen. Uit mijn waarnemingen bleek dat de pony’s meer in de bossen van de Maashorst zijn gaan foerageren sinds de koppeling door de natuurbruggen. Tegelijkertijd bleek ook dat de Exmoor pony’s een sterke voorkeur hebben voor grasland en dit ook steeds meer zijn gaan opzoeken. Naar verwachting zal de kudde Exmoors uit het Herperduin uiteindelijk steeds vaker de graslanden van de andere delen van de Maashorst gaan opzoeken.
Ik heb altijd een grote interesse gehad in grote zoogdieren. Ik ben dan ook heel blij dat ik een onderzoeksstage mocht doen bij ARK Natuurontwikkeling en FREE Nature, waarbij ik de Exmoor pony’s, taurossen en zelfs de wisenten in de Maashorst mocht observeren. Bij FREE Nature heb ik veel geleerd over het beheer en de inzet van grote grazers in de Nederlandse natuur. Ik heb geboortes meegemaakt, maar ook vangacties om de populatie dieren op de Maashorst in goede gezondheid te houden. Daarnaast had ik het geluk dat ik in de periode ben begonnen dat ARK nog volop actief was op de Maashorst. Hierdoor werden Jetske en ik regelmatig betrokken bij ARK activiteiten en studentenochtenden. Bij ARK heb ik geleerd hoe breed de Nederlandse natuur is en dat deze een stuk spannender is dan ik van tevoren had gedacht.
Bij beide organisaties is het heel belangrijk dat je goed zelfstandig en alleen kunt werken. Voor mij was dit misschien wel het grootste struikelblok. Het alleen zijn in het veld en de eentonigheid die het monitoren soms met zich meebrengt viel mij erg tegen. Ik wist dat het van mij verwacht werd, maar pas als je het doet merk of je dit kunt of niet. Gelukkig hebben de studentenochtenden, studenten en medewerkers van ARK en FREE hier goed mee geholpen en ook voor de nodige afwisseling en gezelligheid, die toch wel miste, gezorgd. De zelfstandigheid van deze organisaties biedt je ook een zekere vrijheid. Hierdoor is het ook mogelijk om een dagje mee te gaan met een medewerker van ARK of FREE en zelfs met de andere stagiaires op pad te gaan. Het was niet altijd gemakkelijk, maar al met al kijk ik met heel veel plezier terug op deze stage. Ik zal ARK Natuurontwikkeling en FREE Nature dan ook niet snel vergeten en voor een lange tijd blijven volgen!
Bart Hendriks, student Toegepaste Biologie aan de HAS in Venlo