BLOG: De zoektocht naar wolvenprooien in Nederland
9-09-2020|DOOR
Ik kwam bij ARK terecht op een nogal ongebruikelijke wijze. Door COVID-19 werd mijn eerste stage bij de Radboud Universiteit stilgelegd. Ik wilde niet niets doen in al die weken, dus wilde ik een tweede stage opstarten. Bij hoge uitzondering konden er 2 stages tegelijkertijd uitgevoerd worden. Mijn stagebegeleider van het Radboud heeft een aantal jaren geleden bij ARK stage gelopen bij het project ‘Dood doet Leven’ voor haar BSc thesis. Zij heeft sindsdien contact gehouden en de natuurlijke kringloop van dood en leven speelde ook een rol in experimenten voor haar PhD. Zij informeerde voor mij bij ARK voor een stageplek. Zo kwam ik met ARK’er Judith Slagt in contact en binnen een week had ik een tweede stage!
Judith had gelijk een leuke opdracht: kunnen we wolvenprooien gaan voorspellen? De wolf is natuurlijk een relatief nieuw onderwerp in de Nederlandse natuur, met ‘mixed feelings’. De wolf weet zich daarbij goed buiten de schijnwerpers te bewegen, maar een volledig onopgemerkt bestaan leidt hij ook weer niet. Ook de wolf laat zijn sporen na; pootafdrukken, uitwerpselen en prooiresten. Die prooiresten worden zelden in een vroeg stadium gevonden, terwijl zij een schat aan informatie bevatten.
Om die reden is het interessant om wolvenprooien eerder te kunnen lokaliseren en uiteindelijk mogelijk zelfs te voorspellen. Door literatuuronderzoek ben ik op zoek gegaan naar de mogelijkheden hiervoor. Dat betekende dat er helaas geen spannende veldwerkdagen en actiefoto’s zijn. Gelukkig waren de foto’s uit de boeken van de literatuurstudie ook ‘Planet Earth’-waardig en dus ook zeker mooi.
Mijn onderzoek heb ik opgedeeld in drie delen, om uiteindelijk de hoofdvraag te kunnen beantwoorden. In ieder deel beantwoordde ik één van de volgende vragen:
- Welke diersoorten worden door de wolf als prooi gezien en in wat voor soort gebied leven ze?
- Welk gedrag vertoont de wolf voor en na het vangen van een prooi?
- Hoe worden wolf en wolvenprooien in andere landen gemonitord en is dit van toepassing op de Nederlandse situatie?
Het belangrijkste doel was natuurlijk uiteindelijk om op te sporen hoe een wolvenprooi sneller te vinden is en daardoor meer informatie over de wolf in te winnen is. Uit onderzoek naar methodes in het buitenland blijkt dat daar nog geen direct gebruik gemaakt wordt van prooien. Wel kwamen andere monitoringsmethoden naar voren om de wolf in het algemeen beter in beeld te krijgen. Hierbij kunnen je denken aan ‘elicited howling´, waarbij wolvengehuil wordt afgespeeld en het dan de bedoeling is dat wolven hier op antwoorden. Dit zijn met name jonge wolven en vaak ook zwervende wolven. In Nederland leven we echter in een dichtbevolkt land met relatief veel honden, die hier ook op kunnen reageren.
Wel bleken er mogelijkheden te liggen bij de ravenpopulatie in Nederland om wolvenprooien te vinden. Wolven jagen natuurlijk niet onopgemerkt, andere diersoorten profiteren ook van zijn aanwezigheid en met name van de prooiresten. Uit onderzoek blijkt de raaf heel vaak één van de eerste diersoorten is die kadavers ontdekt. Door raven te zenderen kunnen we tijdsintervallen bestuderen en aan de hand daarvan mogelijk bepalen waar nieuwe prooiresten zouden kunnen liggen. Er zijn meerdere onderzoeken geweest met gezenderde raven, maar deze studies waren met andere doelen dan het bepalen van wolvenprooien. Hierdoor is daar specifiek nog niks over bekend.
Ondanks de Corona-tijd heb ik een hele gezellige en leerzame tijd achter de rug bij ARK. Alle uiteenlopende projecten en verschillende ARK’ers hebben mij een brede kijk op de organisatie gegeven. Ook wil ik Judith bedanken voor de rappe schakeling, het enthousiasme en de feedback.
Fleur van Beek 3e jaars Toepaste Biologie, HAS Den Bosch