U bent hier

Acht risicovolle Gelderse otterknelpunten opgelost

2-12-2020|DOORARK Rewilding Nederland

ARK Natuurontwikkeling en partnerorganisaties legden gisteren de laatste hand aan het verbeteren van verschillende grote otterknelpunten. In de Achterhoek werd de achtste en voorlopig laatste voor de otter gevaarlijke situatie verbeterd. Eind september is gestart met het plaatsen van loopplanken en begeleidende rasters op in totaal 8 risicovolle locaties: daar waar water en weg elkaar kruisen.

Sinds 2017 werkt ARK Natuurontwikkeling samen met vier Duitse en vijf Nederlandse partners aan het realiseren van ecologische verbindingen voor otters en trekvissen in en om de Rijn in het project Groen Blauwe Rijn Alliantie (GBRA). In de Gelderse Poort bij Nijmegen en in het Rijngebied aan de Duitse zijde is een grensoverschrijdende populatie otters aanwezig. Omdat deze roofdieren niet graag onder bruggen of door duikers zwemmen, vervolgen otters hun route vaak via de oever en over de weg. Daardoor komt per jaar zo’n 25 procent van de otters om in het verkeer.

Otter in zijn natuurlijke leefomgeving. Tekening: Jeroen Helmer
Otter in zijn natuurlijke leefomgeving. Tekening: Jeroen Helmer

 

Groeiende populatie, kleine genetische basis

Vorige maand werd bekend dat de otter niet langer meer op de rode lijst staat. Geweldig nieuws, want nadat de soort in de jaren 80 bijna verdwenen was, telt Nederland door herintroductie en schonere rivieren en beken inmiddels weer zo’n 450 otters. Maar we zijn er nog niet. Want ondanks de groeiende populatie blijven de vele otterknelpunten voor problemen zorgen.

Obstakels als wegen en een erg versnipperd leefgebied zorgen niet alleen voor verkeersdoden, maar maken ook dat verschillende otterpopulaties elkaar lastig kunnen bereiken. In combinatie met de kleine genetische basis – bijna alle Nederlandse otters zijn familie van elkaar – maakt dit de kans op inteelt en daarmee op gezondheidsproblemen groot. Om een goede en veilige uitwisseling tussen de otterpopulaties in Nederland en Duitsland te creëren, moeten de verbindingen tussen deze gebieden veilig worden gemaakt.

veilig en droog onder de brug door

Daarom hebben de verschillende GBRA-organisaties alle mogelijke otterknelpunten in het projectgebied in kaart gebracht en gerangschikt van meest naar minst risicovol. In oktober dit jaar is gestart met het verbeteren van de 8 locaties die daarbij als slechtste uit de bus kwamen en die zich middenin otterleefgebied bevinden. Om de otters te verleiden hun weg niet over, maar onder het asfalt door te vervolgen, zijn verschillende maatregelen getroffen. Omdat otters in spannende situaties - bijvoorbeeld wanneer ze een kruising tussen water en weg naderen - het liefst voor de droge route kiezen, hebben we onder bestaande bruggen otterloopplanken geplaatst. Zo kan de otter zijn weg via de droge en veilige loopplank vervolgen. Begeleidende rasters langs het asfalt zorgen ervoor dat de dieren drukke wegen niet meer op kunnen.

Via de geplaatste loopplank kunnen otters veilig en droog onder de brug door. Foto: Melanie Pekel
Via de geplaatste loopplank kunnen otters veilig en droog onder de brug door. Foto: Melanie Pekel


Het liefst zouden we natuurlijke oevers zien die doorlopen onder bruggen. Het zou dan ook goed zijn als beleidsmakers bij toekomstige plannen voor de aanleg van een brug rekening houden met water- en oevergebonden dieren zoals de otter. Bovendien worden oevers nu vaak nog ‘winterklaar’ gemaakt, waarbij alle vegetatie wordt weggemaaid voor de winter. Doodzonde want juist in die ruigte voelen veel dieren zich thuis. Daarom is het onze ambitie om verder te blijven werken aan natuurlijke en ruige oevers langs de Nederlandse rivieren en beken.

Van Achterhoek naar Betuwe

Met het plaatsen van de laatste loopplank in de Achterhoek zijn de 8 belangrijkste knelpunten opgelost. Maar dat betekent niet dat we klaar zijn. Na de Achterhoek richten we ons vanaf nu op de Betuwe: hier leven momenteel nog geen otters, maar de verwachting is dat het niet lang zal duren voordat de soort zijn leefgebied hiernaartoe uitbreidt. Juist die dieren die op zoek gaan naar nieuw territorium zijn erg kwetsbaar en worden vaak slachtoffer van het verkeer. Het blijft daarom belangrijk om knelpunten op te lossen in gebieden die op de rand van otterterritorium liggen, zodat nieuwkomers veilig op zoek kunnen naar nieuw leefgebied.