Vuurvliegjes verlichten de bossen in Zuid-Limburg
11-07-2019|DOOR
De afgelopen warme periode met zwoele nachten kregen de vuurvliegjes in de bossen van het Geuldal, Gulpdal en Geleenbeekdal ‘vlinders in hun buik’. Na het vallen van de avond dansten de mannetjes met lichtgevend achterlijf door de vochtige lucht en gaven prachtige lichtshows weg. Met deze beloning in het vooruitzicht is het herstel en de uitbreiding van bossen en bosranden in Zuid-Limburg extra leuk. Want op die plekken krijgen de bedreigde vuurvliegjes er nieuw leefgebied bij en kunnen mensen weer vaker van deze magische lichtshows genieten.
Magische lichtshow van de kleine glimworm (Video: Bob Luijks)
Vliegen die eigenlijk kevers zijn
Vuurvliegen zijn eigenlijk geen vliegen. Het zijn gevleugelde mannetjeskevers die op zoek zijn naar vrouwtjes. Maar die vrouwtjeskevers hebben dan weer geen vleugels en leven op de bodem. Zij worden glimwormen genoemd. Mannetjes en vrouwtjes gebruiken hun lichtgevende achterlijf om elkaar te vinden en daarna te paren. In de windstille bossen van de afgelopen weken was dit een indrukwekkend schouwspel. Honderden kleine lampjes die door het bos zweven. Voor de muzikale omlijsting zorgden op veel plekken de vroedmeesterpadjes, die met hun korte, zachte gilletjes al even hard op zoek zijn naar een vruchtbare partner.
Wachten op windstille zwoele avonden
Zuid-Limburg is de beste plek in Nederland om een vuurvliegshow mee te maken. Juni is de beste maand, maar nog tot eind juli kun je ze tegenkomen. Mooie gebieden om de broeierige sfeer te proeven zijn onder meer De Dellen (een hellingbos in het Beneden-Geuldal bij Meerssen) en de bossen bij Terworm en Cortenbach in het Geleenbeekdal bij Heerlen. Ook in de bosrijke gebieden die ARK samen met de Belgische partner Natagora heeft aangekocht in het Geuldal bij Plombières en het Gulpdal bij Hombourg (B), zijn volop vuurvliegjes te zien. Dat wil zeggen: op windstille en warme avonden, want dan zijn vuurvliegen het meest actief.
Koel en klimaatrobuust
De vuurvliegjes illustreren het grote belang van natuurlijke bossen. Maar de bossen in het Limburgse heuvelland zijn ook natuurlijke klimaatbuffers bij uitstek. Ze werken als sponzen die het regenwater opzuigen. Eerst in de humuslaag en vervolgens in de door bodemdiertjes en (boom)wortels poreus gemaakte diepere bodemlagen. Zo stroomt het water minder snel het dal in en neemt de kans op overstromingen af. En in droge tijden houdt het bos het water juist vast zodat de omgeving minder snel uitdroogt. Voor veel planten en dieren is het bos tevens een uitstekende buffer tegen hittestress. Met zijn gelaagde structuur houdt het al te felle zonnewarmte buiten de deur. De verdamping door het bladerdek werkt overdag nog eens extra verkoelend.
ARK plant honderdduizenden bomen in Limburg
Daarom helpt ARK mee om het bos in Zuid-Limburg met zijn grote natuurlijke rijkdom en uitstekende bufferende werking te herstellen. Bijvoorbeeld door introductie van grote grazers die het heel jaar door in het gebied zijn. Want extensieve begrazing door paarden en runderen biedt kansen voor (langzame) bosontwikkeling op voormalige akkers en graslanden en daar profiteren het klimaat en veel zeldzame planten en dieren van. Zoals dus de vuurvliegjes. Ook zorgt ARK voor de aanplant van honderdduizenden nieuwe bomen en struiken in het Bovengeul- en Gulpdal. Mede mogelijk dankzij subsidie van de EU (pop3water-programma) en de Nationale Postcode Loterij. Ook de komende winter worden er weer meer dan 120.000 bomen en struiken geplant.