Otters in de Gelderse Poort
9-07-2019|DOOR
Na een succesvolle herintroductie van 31 otters in de Weerribben-Wieden tussen 2002 en 2008, heeft ook de eerste otter in 2014 het natuurgebied de Gelderse Poort bij Nijmegen ontdekt. Bij toeval zijn er in januari van dat jaar sporen gevonden in het grensgebied van de Ooijpolder en de Duitse Duffelt. Sindsdien wordt in samenwerking met ARK Natuurontwikkeling de otterpopulatie in het gebied gemonitord door vrijwilligers van CaLutra, de Flora- en Faunawerkgroep Gelderse Poort en studenten. Ook wordt hier het rivierengebied steeds veiliger gemaakt voor otters.
Otters in Nederland
Uit het laatste rapport van Wageningen Environmental Research (2017-2018) blijkt dat er inmiddels 275 otters in Nederland leven. Veruit de meeste otters leven in en rondom het oorspronkelijke kerngebied de Weerribben-Wieden in de kop van Overijssel en Zuidoost-Friesland, maar ook in Drenthe, Flevoland en de Gelderse Poort leven steeds meer otters.
Vers bloed
Wel blijkt dat de genetische vitaliteit van de landelijke populatie nog niet op orde is. Met name in het uitzetgebied blijft de genetische variatie achter en is er in de beginjaren sprake geweest van langzaam voortschrijdende inteelt. In de meer recent gekoloniseerde gebieden, zoals Drenthe en Flevoland is de genetische vitaliteit beter op orde door verspreiding van de otterpopulatie. Om te zorgen voor vers bloed plaatst ARK Natuurontwikkeling genetisch onverwante otters bij in Overijssel, Gelderland en Limburg. Wanneer deze dieren zich voortplanten leveren zij een wezenlijke bijdrage aan de genetische variatie binnen de landelijke populatie en wordt deze steeds vitaler.
Gelderse Poort
In de Gelderse Poort en omgeving leven momenteel zes otters. Net als in de rest van het land is verkeer hier helaas nog doodsoorzaak nummer één voor de otter (en vele andere dieren). Zo werd op 26 juni nog een otterwijfje als verkeersslachtoffer gevonden. Het dier was afkomstig uit Oostenrijk en werd in september 2018 bijgeplaatst om de otterpopulatie in de Gelderse Poort de broodnodige genetische boost te geven.
Gelukkig wordt er veel gedaan om het rivierengebied steeds veiliger te maken voor de otter. Otters houden zich normalerwijze op langs wateren en maken van de oevers gebruik om zich te verplaatsen. Kruisingen van watergangen met wegen zijn bekende risicoplekken. In de Gelderse Poort is het landschap veel veiliger geworden voor otters en andere zoogdieren. Wegen die het water kruisen zijn voorzien van rasters die voorkomen dat otters wegen oversteken en er zijn loopplanken onder wegen aangebracht. Met het grensoverschrijdende INTERREG-project de Groen Blauwe Rijn Alliantie worden de komende tijd nog eens 7 knelpunten opgelost.
Otterdieet
De Gelderse Poort is als leefgebied zeer geschikt voor de otter met meer dan genoeg rust, ruimte, ruigte en natuurlijk vis! Welke vissen de otter hier het liefste eet wordt momenteel onderzocht door twee studentes die stage lopen bij ARK Natuurontwikkeling. Al eerder concludeerde voormalig stagiair Timon de Wolf dat het dieet van de otters in de Gelderse Poort uit 73% vis bestaat waarbij ze een voorkeur hebben voor vissen van 10 tot 15 centimeter. De meest gegeten vissen waren blankvoorn en baars, maar ook brasem, ruisvoorn en grondels stonden op het menu.
Met het nu lopende onderzoek wordt gekeken naar het dieet van de otter in de zomermaanden. Van april tot oktober worden spraints (otterpoep) verzameld om hieruit de visresten te analyseren. Een lastige klus, want in de zomer zijn spraints lastig te vinden in de hoge vegetatie en bovendien poept de otter dan ook graag in het water! Studenten Mara Sassen en Linde de Leeuw onderzoeken daarom ook de spraints van alle monitoringsseizoenen (oktober-maart) vanaf 2013-2014 die gevonden zijn in de Gelderse Poort en langs de IJssel.