BLOG: Op zoek naar leefgebied voor vlinders
25-06-2019|DOOR
Wat schiet daar nou voor me uit? Terwijl ik de kudde wisenten sta te fotograferen, komt er een das op twee meter afstand voorbij gesjokt. Ik schiet snel wat plaatjes. Nauwelijks bekomen van de schrik, komt tot mijn verwondering de das twee minuten later in omgekeerde richting langs. Kennelijk ben ik nu geaccepteerd door de dieren in het Brabantse natuurgebied de Maashorst! Of deze das is zijn reukvermogen kwijt, maar dat schuif ik terzijde als onromantische verklaring.
Zomaar een van de vele mooie momenten die ik beleefde, terwijl ik onderzoek deed in de Maashorst. Ik probeerde het gebied door de ogen van een vlinder te bekijken. Is er genoeg structuurvariatie voor de veldparelmoervlinder? Zijn er genoeg kale plekken voor het heideblauwtje? Door de structuur en de plantensamenstelling te inventariseren langs transecten door het gebied, kon ik in kaart brengen waar de kansrijke plekken waren voor de verschillende soorten. Dit kon vervolgens vertaald worden naar een inschatting van het aantal hectares geschikt gebied voor de soorten. Dit is van belang om te kijken of een soort duurzaam in het gebied kan leven. Als er te weinig leefgebied is zal de soort al snel weer verdwijnen.
Vroeger was de Maashorst een gebied met een rijke variatie aan flora en fauna, waaronder vele vlindersoorten. Door het steeds intensievere landgebruik is dat veranderd en zijn veel soorten, hier en elders in Nederland, verdwenen. ARK Natuurontwikkeling en De Vlinderstichting hebben daarom de handen ineengeslagen en een herstelplan geschreven voor dagvlinders in Zuidoost Nederland, getiteld: “Wild van Vlinders”. Met dit herstelplan wordt – met name door het bevorderen van natuurlijke processen zoals begrazing – aan het herstel van dagvlinders gewerkt, onder andere in natuurgebied de Maashorst. Mijn onderzoek lag in het verlengde van dit herstelplan.
Het onderzoek heeft aangetoond dat er genoeg leefgebied is voor een duurzame (meta-)populatie voor de veldparelmoervlinder en de bruine vuurvlinder. Wie weet vliegen ze hier binnenkort weer! Voor de andere soorten is nog niet genoeg leefgebied gevonden of zijn er factoren ontdekt die nader onderzoek vergen. Er is in dat proces wel weer een stap gezet. Een complicerende factor hierin was de extreme hitte in de zomer van 2018, waardoor de inventarisatie van een deel van de gebieden niet geheel representatief was.
Van begin tot eind heb ik genoten van deze stage. Het geeft zo veel voldoening om een wezenlijke bijdrage te kunnen leveren aan een echt project, na de fictieve projecten in het kader van mijn studie. Een groot cliché, maar toch niet minder waar: wat is het ongelooflijk fijn om dagen lang in het veld aan het werk te zijn en de natuur om je heen te ervaren. Zeker met die prachtige wisenten om je heen, wat een oergevoel krijg ik daar van. Ook het bestuderen van de ecologie van vlinders en de rol van de grote grazers daarin heeft me mateloos geboeid, wat mooi uitkomt: op dit onderwerp mag ik gaan afstuderen!
Daan van der Sluis, student Bos- en Natuurbeheer Van Hall Larenstein