Toename broedvogels in de natuur van de Maashorst

Uit onderzoek van Vogelwacht Uden e.o. blijkt dat het aantal broedvogels in natuurgebied de Maashorst flink is toegenomen. Vooral de begraasde gebieden springen er uit. In twaalf vierkante kilometer in het zuiden van de Maashorst blijkt dat er maar liefst 42% meer territoria van broedvogels zijn dan acht jaar geleden. Ook neemt het aantal soorten toe.

De toename wordt echter alleen maar gezien in de natuurgebieden van de Maashorst. In de agrarische gebieden en de kleine woonkernen wordt juist een afname in het aantal soorten en dichtheden gezien. Het beheer van de natuurkern, de bosomvorming en de lagere aantallen graasdieren in de begrazingsgebieden, lijkt dus zijn vruchten af te werpen.

30 uur veldwerk per kilometerhok

Dit voorjaar hebben 25 leden van de Vogelwacht Uden e.o. twaalf vierkante kilometer geteld op broedvogels, ongeveer een kwart van de Maashorst. Per vierkante kilometer is bijna 30 uur in het veld doorgebracht. Daarbij zijn precies honderd soorten gezien waarvan er 78 ook daadwerkelijk in de Maashorst broeden. De resultaten van de tellingen laten veel positieve trends zien. Zo kwamen er meer nieuwe soorten (10) bij dan er verdwenen (8) en namen er meer soorten in dichtheid toe (40) dan dat er achteruit gingen (24).

Doelsoorten zijn terug

Spectaculair zijn de twee broedgevallen van de Grauwe Klauwier in het begrazingsgebied waarbij jongen zijn grootbracht. Deze zangvogel jaagt vanuit struiken op grote insekten en hagedissen en prikt ze later op doorns en stekels als voedselvoorraad. Deze soort komt alleen maar broeden als alle omstandigheden goed zijn. Ook de Torenvalk verscheen weer, na een korte tijd afwezig te zijn geweest. Maar liefst negen territoria van deze soort geven aan dat er genoeg muizen en insecten in de Maashorst zijn.

Wisentengebied springt eruit

Grootste toenames zijn waargenomen bij de vinkachtigen: Appelvink, Putter, Goudvink en Kneu, die allemaal een vertienvoudiging van het aantal broedparen laten zien. Deze toenames kunnen gerelateerd worden aan de beschikbaarheid van zaden in de kruidige planten in het gebied. Ook typische soorten van open bossen (Gekraagde Roodstaart en Boompieper) en open terrein (Nachtzwaluw) namen toe.

Maar die toenames zijn niet gelijkmatig over de Maashorst verdeeld. Met name het gebied waar de Wisenten en Exmoor ponies grazen laten de grootste toename van het aantal soorten en broedvogeldichtheden zien. Een overduidelijk teken dat begrazing door deze soorten bijdraagt aan een grotere biodiversiteit.

Achteruitvliegende soorten

Het tegenovergestelde is ook gezien: in de agrarische delen van het onderzoeksgebied neemt het aantal broedvogelsoorten af en ook de dichtheden daarvan. Typische broedvogels van het agrarisch land als Zomertortel en Fazant, die acht jaar geleden nog behoorlijk vertegenwoordigd waren, zijn helemaal verdwenen terwijl Ekster, Spreeuw, Zwarte Kraai en Ringmus een enorme achteruitgang laten zien.

Verder onderzoek

De broedvogelinventarisatie is slechts één van de monitoringsonderzoeken die de natuurorganisaties uitvoeren om de stand van de natuur in de Maashorst te meten en aanbevelingen over beheer en inrichting te kunnen doen. In 2018 zullen ook libellen, dagvlinders en sprinkhanen geïnventariseerd worden.

Bron: Vogelwacht Uden e.o.