Uitzetting knoflookpad

Op 25 juli kreeg het GrensPark Kempen~Broek één van haar karakteristieke bewoners terug: de knoflookpad. Ruim 1.700 knoflookpadlarven werden uitgezet in verschillende natuurgebieden in het Kempen~Broek. Afgelopen jaren werkte ARK Natuurontwikkeling op de Loozerheide en rond het Wijffelterbroek aan de ontwikkeling van natte natuur. Nu enkele gebieden ingericht zijn, is de tijd rijp om een van de zeldzaamste dieren van Nederland een nieuwe kans te geven. Met de uitzetting van vandaag geeft ARK de eerste aanzet tot een belangrijke verbinding tussen de Brabantse en Midden-Limburgse gebieden waar de knoflookpad nog voorkomt.

Tot in de jaren tachtig en negentig van de vorige eeuw holde het aantal knoflookpadden hard achteruit. Oorzaak hiervan was de intensivering van landgebruik, verzuring van de bodem en overmatig gebruik van meststoffen. Slechts op een handvol plekken overleefde dit bijzondere dier, maar ook daar bleven helpende handen nodig. Om de soort voor Nederland te behouden, is de ‘Projectgroep Knoflookpad’ opgericht. In het Kempen~Broek zijn verschillende natuurgebieden ontwikkeld die nu weer geschikt zijn voor het dier. Op eigen kracht kan de pad deze gebieden echter niet bereiken. Daarom brengt ARK de knoflookpad terug in een aantal gebieden, met steun van de provincie Limburg en door samenwerking met Natuurmonumenten en het Vlaamse Natuurpunt.

Kempen~Broek weer geschikt
Kenmerkend voor het Kempen~Broek én voor het favoriete leefgebied van de knoflookpad is dat het er zowel gortdroog als kletsnat is. Op korte afstand van elkaar komen open zandige graslandjes en grote voedselrijke moerassen voor. Deze gebieden worden door grazers open gehouden, waarbij runderen zorgen voor stierenkuilen en kortgrazige moerasvegetaties. Wilde paarden zorgen daarnaast met hun graasgedrag, getrappel en het nemen van stofbaden voor een loszandige bodemstructuur waardoor de knoflookpad zich makkelijk in het zand kan verbergen. Grote voedselrijke moerassen zijn nodig voor het snelle opgroeien van de paddenvissen.

Bedreigingen blijven bestaan
Op een handjevol plekken in Limburg en Brabant komt de knoflookpad nog voor. In het Brabantse Gastel zit een kleine, maar ernstig bedreigde populatie. In Limburg hield een populatie rond Heythuysen lang stand maar deze stierf net voor de millenniumwisseling uit. De Meinweg, het aangrenzende Roerdal en de noordelijke Maasduinen zijn de enige plekken waar in Limburg nog knoflookpadden leven. Deze heidegebieden met jarenlange traditie van cultuurhistorisch natuurbeheer, blijken ook geen garantie voor overleving. Ook daar moest de soort gered worden door dieren bij te plaatsen.

Samenwerking
Door de samenwerking van vele partijen groeit in het Kempen~Broek een lange keten van natuurgebieden. Voor de herintroductie van de knoflookpad deed ARK een beroep op Bureau Natuurbalans / Limes divergens. Natuurbalans neemt deel aan de landelijk opererende Projectgroep Knoflookpad Nederland (PKN). In het dal van de Tungelroysche Beek realiseerde het Waterschap Peel en Maasvallei een groot verbindend lint tussen verschillende natuurgebieden. In gebieden van Natuurmonumenten als de Krang en de Tungelerwallen worden op korte termijn ook nog knoflookpadden uitgezet. Met de terugkeer van de knoflookpad in het Kempen~Broek is het voor het eerst sinds lange tijd dat ook de westoever van de Maas weer bevolkt raakt met deze kenmerkende bewoner.