Rijke bosstructuur als klimaatbuffer: Espendonk
In Sint-Oedenrode verwierf ARK eind 2020 ruim vier hectare landbouwgrond van een particulier in het gebied Espendonk in het Dommeldal. Deze percelen maken het via natuurontwikkeling mogelijk het Dommeldal te verbinden met natuurgebied De Scheeken. Samen met de aangrenzende gebieden van onder meer Brabants Landschap en Staatsbosbeheer zal natuurontwikkeling hier zorgen voor een robuustere natuurkern met een florerend leembos in Het Groene Woud. Hiervoor zal ARK de oorspronkelijke, rijke bosstructuur in oude glorie gaan herstellen, want daar is door verdroging, verzuring en vermesting weinig meer van over.
De vruchten van een verbeterd watersysteem
Het verbeteren van de waterhuishouding is één van de belangrijkste acties die ARK in Espendonk onderneemt. Het maakt de ondergrond vochtiger en daar gedijen loofbossen het best op. Espendonk draagt zo bij aan versterking van het totale ecosysteem van vochtige loofbossen. Ter plekke leidt het bovendien tot de groei en bloei van soorten als de slanke sleutelbloem, moerasvaren en waterviolier. Vernatting leidt er eveneens toe dat de kamsalamander en grote modderkruiper in Espendonk een groter leefgebied tot hun beschikking krijgen.
Klimaatbuffer
Espendonk krijgt er dankzij verbetering van het watersysteem nog een belangrijke functie bij: die van klimaatbuffer. De bodem gaat namelijk werken als een spons. Die houdt water beter vast (en dat is prettig in tijden van droogte) en weet water beter te absorberen (wat wateroverlast voorkomt bij hevige regenbuien.) Het mes snijdt dus aan twee kanten.
Meer bos
De bosranden van Espendonk bevatten haagbeuken en zeldzame voorjaarsflora zoals de bosanemoon, de zwartblauwe rapunzel, de eenbes en de slanke sleutelbloem. Door meer bos te creëren kunnen deze soorten zich verder ontwikkelen op de voormalige landbouwgronden. ARK zal hiervoor inheemse bomen (fladderiepen, zomer- en winterlindes en haagbeuken) aanplanten. Omdat aanplant niet overal meteen plaatsvindt, ontstaan er vanzelf structuurrijke, open overgangssituaties met struwelen. Verder stimuleert ARK natuurlijke bosontwikkeling, onder meer door het laten liggen van dode bomen. Deze zijn voor veel planten, schimmels, insecten en andere organismen van levensbelang. De kringlopen die hierdoor ontstaan, dragen bij aan robuuste natuur en een hoge biodiversiteit.
Natuurlijke grazers
ARK zal in Espendonk zo mogelijk in samenwerking met Brabants landschap en Staatsbosbeheer extensieve begrazing met grote grazers toepassen. In de beginperiode zal ARK daarom tijdelijk specifieke plekken afrasteren ter bescherming van de nieuwe aanplant en ter bevordering van natuurlijke verjonging.
Verbinding met De Scheeken
Espendonk vormt straks een ecologische en landschappelijke overgang tussen de Dommel en De Scheeken. Hierdoor ontstaat een ecologisch belangrijk gebied voor Het Groene Woud, onder meer doordat het leefgebied van flora- en faunasoorten er fiks door groeit. Dieren als de boommarter en de boomkikker kunnen gemakkelijker migreren en het totale gebied op natuurlijke wijze koloniseren (de ecoducten over de snelweg A2 en de spoorlijn Eindhoven-Boxtel van de afgelopen jaren helpen daar ook bij). Op weg naar nog meer verbinding is Espendonk ook het gebied dat het Dommeldal ontsluit voor De Geelders, nóg een gebied waar ARK het leembos herstelt. De ingrepen op Espendonk komen overeen met de maatregelen die ARK daar neemt. Meer weten? Blader dan eens door landschapsvisie De Geelders van ARK.