Savendonk: ruim baan voor fraaie leembossen
Savendonk is één van de gebieden in Het Groene Woud waar ARK actief is met het grote project ‘Brabants Goud in Het Groene Woud’. Het is onderdeel van De Geelders, een gebied met natte leembossen en een hoge soortenrijkdom. Om dit bijzondere gebied te vergroten en versterken gaat ARK in Savendonk natte natuur met leembossen ontwikkelen. Zo willen we de verloren gegane samenhang van bestaande bos- en natuurgebieden in De Geelders herstellen. De percelen die hiervoor nog nodig zijn, zijn sinds 2019 door ARK gekocht van bewoners en agrariërs die hun grond wilden verkopen. Het gaat om in totaal vijftig hectare.
Klik hier voor de nieuwsbrief van De Geelders & het Dommeldal
Al bijna dertig jaar geleden gingen er geluiden op om de leembossen in De Geelders te herstellen. Het gebied is tot de jaren veertig van de vorige eeuw namelijk altijd bos geweest, tot de ontginningen begonnen. Hierbij zijn delen van De Geelders overigens wel aangewezen als beschermd gebied. De Geelders werd onderdeel van het Nationaal Plan om complete ontginning te voorkomen.
Al in 2004 aangewezen als Natte Natuurparel
De unieke leembossen van De Geelders zijn daardoor gelukkig behouden gebleven. De soortenrijkdom in het gebied behoort tot de hoogste van Nederland. In 2004 wees de provincie Noord-Brabant De Geelders aan als Natte Natuurparel waar deze natuurwaarden behouden moesten blijven en waar mogelijk versterkt. Savendonk, in het stroomgebied van de Dommel tussen Boxtel en Liempde, is met zijn vochtige en natte gronden onderdeel van De Geelders. Dankzij de aankoop van de percelen in Savendonk kan ARK het Natte Natuurparel-beleid hier nu gaan uitvoeren. Dat doen we samen met Waterschap De Dommel.
Geelders verbonden met Dommeldal
Met de vijftig aaneengesloten hectare grond in Savendonk vervult ARK ook een andere opdracht: het realiseren van een eerste belangrijke stap naar een ecologische verbinding met het Dommeldal. Die verbinding – die onderdeel moet worden van Natuurnetwerk Brabant – ontbreekt nu nog en zou de soortenrijkdom in beide gebieden een enorme impuls geven. Veel planten en dieren zouden van deze verbinding profiteren. In de Landschapsvisie De Geelders staat beschreven hoe die natuurverbinding met het Dommeldal tot stand moet komen. Centraal daarin staat het verwerven van gronden – via vrijwillige kavelruil of aankoop – waarna de natuur er de ruimte krijgt. Onder de noemer ‘Brabants Goud in Het Groene Woud' heeft ARK op deze manier al meerdere ontbrekende delen aan het Natuurnetwerk Brabant toegevoegd. Savendonk hoort daar nu ook bij.
Van grote lijnen naar gedetailleerde uitwerking
De toekomstige contouren van Savendonk staan op papier in het projectplan dat ARK heeft gemaakt. Verder archeologisch en hydrologisch onderzoek en input van omwonenden en betrokkenen moeten leiden tot gedetailleerde plannen voor het gebied. Hierbij doet ook de cultuurhistorische betekenis van De Geelders ertoe. Bomenpartijen van populieren, lindes en iepen komen straks dan ook terug in combinatie met spontane bosontwikkeling. Ook vlechtheggen, wallen en andere elementen van het oude cultuurlandschap zullen in de plannen een plek krijgen. En om een belangrijk misverstand weg te nemen: herstel van de leembossen leidt niet tot alleen maar aaneengesloten bos. Er komen overal open plekken, precies zoals dat in alle natuurlijke leembossen het geval is. Juist die open plekken zijn hotspots voor flora en fauna en zullen dus ook in Savendonk voor ruimte, afwisseling en openheid zorgen.
Verdroging leembossen aanpakken
Een belangrijke maatregel om de natuur in De Geelders ruim baan te geven en gezond en weerbaar te houden, is zorgen dat het gebied niet verdroogt en nat genoeg blijft. Er komt niet méér water bij, wel gaat Waterschap De Dommel ervoor zorgen dat het gebied water beter vasthoudt. Het bos verdroogt daardoor minder snel en de grond verzuurt minder. Een ontwikkeling die goed is voor alle planten en dieren in De Geelders. Om de soortenrijkdom en bosontwikkeling verder te stimuleren, zal ARK de unieke en zeldzame voorpootstroken in ere herstellen en blijven Schotse hooglanders het gebied begrazen. Het aantal grazers wordt daarbij nauwlettend in de gaten gehouden om te voorkomen dat het gebied wordt overbegraasd.
Mooie en toegankelijke natuur
Savendonk wordt geen natuurgebied met een groot hek erom heen. Integendeel: we heten bezoekers van harte welkom om van de vrij toegankelijke natuur te komen genieten. ARK is voorvechter van vrij toegankelijke natuur waar mensen de natuur kunnen beleven. Niet alleen omdat het de kwaliteit van leven voor veel mensen vergroot, maar ook omdat het draagvlak creëert voor herstel, ontwikkeling en bescherming van natuur in Nederland.
Samenwerking met Trees for All
Eén van de organisaties die helpt bij het herstel van de leembossen in De Geelders is Trees for All. Bedrijven en particulieren kunnen via de projecten van Trees for All bomen laten planten in De Geelders.
Overdracht in 2023
Tot en met 2023 blijft ARK eigenaar en beheerder van de aangekochte gronden. Daarmee houdt ARK de regie over de natuurontwikkeling in Savendonk tot het moment dat alle noodzakelijk maatregelen voor een toekomstige Natte Natuurparel zijn gerealiseerd. In 2023 draagt ARK het eigendom over aan professionele partners in natuurbeheer. Dit is conform de ARK-werkwijze waarin permanent eigendom en beheer van gebieden geen doel is, maar we de ontwikkelde natuurgebieden natuurlijk wel in goede handen willen achterlaten.
Nieuwsbrief De Geelders en Savendonk
Met de 'Nieuwsbrief De Geelders & het Dommeldal' houden we alle bewoners, bedrijven en organisaties op de hoogte van de landschappelijke ontwikkelingen in De Geelders in het algemeen en Savendonk in het bijzonder. Wilt u deze nieuwsbrief ook in uw mailbox ontvangen of eerdere nieuwsbrieven lezen, kijk dan hier.
op de hoogte blijven?
Klik hier voor de nieuwsbrief van De Geelders & het Dommeldal